Pilot

Harbour Bilingual is een jonge Rotterdamse school, gestart in 2014 met vijftien leerlingen, twee juffen, dertig enthousiaste ouders en een directie met een missie. Wij groeien letterlijk mee met onze kinderen. Klein begonnen, starten wij dit schooljaar met dertien klassen, verdeeld over drie groepen 1, twee groepen 2, drie groepen 3, twee groepen 4, twee groepen 5 en één groep 6. Het team bestaat uit 18 juffen, één gymdocent, één muziekdocent, één conciërge, één intern begeleider, één adjunct directeur en de directeur. Bij de start van het schooljaar heeft de school 280 leerlingen. Tegen de zomervakantie verwachten wij gegroeid te zijn tot 340 leerlingen. Onze kinderen komen vanuit heel Rotterdam naar ons toe. Over vier jaar zijn wij gegroeid tot een basisschool waar tweetalig onderwijs wordt gegeven aan groep 1 t/m groep 8.

Harbour Bilingual is onderdeel van de stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR). De Internationale afdeling aan de Graaf Florisstraat en de Tweetalige afdeling aan de Coolhavenstraat werken, waar mogelijk,  samen aan het vormgeven van het onderwijs. Maar wij zijn nadrukkelijk een school die op eigen benen staat met eigen overtuigingen.

Wat maakt ons uniek?

Rotterdam kent vele basisscholen. Openbaar onderwijs, scholen gericht op een geloofsovertuiging of specifieke leermethode. Wat ons uniek maakt is tweetaligheid. Leerlingen krijgen op Harbour Bilingual les in het Nederlands en Engels. Waar andere scholen slechts enkele uren per week het vak Engels geven,is bij ons tweetaligheid compleet geïntegreerd in alle lessen. Wij volgen het Nederlandse curriculum, maar spreken 30 tot 50% van de lestijd Engels. De kinderen worden volledig ondergedompeld en leren beide talen te verstaan en toe te passen. Kinderen hebben het vermogen om snel te schakelen. Daar maken wij optimaal gebruik van.

Vanuit behoefte ontstaan

Al jaren kreeg de internationale afdeling steeds opnieuw de vraag van Nederlandse ouders of zij hun kinderen op school mochten inschrijven. Door wet- en regelgeving was (en is) dat onmogelijk maar dat er grote behoefte was, was duidelijk. Wij zijn in 2008 gestart met een onderzoek. Hoe kunnen wij tweetalig onderwijs aanbieden aan Nederlanders? Wij zochten samenwerking met andere scholen en in 2014 was het zo ver. Na vele discussies, een dik projectplan met bijbehorend financieel plan, na veel overlegmomenten op het ministerie met bestuurders, onderwijskundigen en deskundigen op het gebied van tweetaligheid, gaf de staatssecretaris in januari 2014 groen licht. De pilot ‘Tweetalig onderwijs in Nederland’ ging van start.

Doen we dit alleen?

Nee, Harbour Bilingual maakt onderdeel uit van de pilot “het Plan van Aanpak Engels” van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. In augustus 2014 zijn in totaal twaalf scholen verspreid over Nederland gestart met tweetalig onderwijs. Afgelopen jaren zijn nog acht nieuwe scholen gevolgd. Dit  langlopend onderzoek vormt een belangrijk deel van de pilot. In 2013 is hiermee een begin gemaakt doormiddel van literatuurstudie met als doel in kaart te brengen welke ervaringen buitenlandse scholen hadden opgedaan met tpo en een onderzoek welke gericht was op mogelijkheden tot internationale samenwerking . Aandachtspunten waren:

• de opzet en inrichting van dergelijke programma’s,
• de evaluatie‐instrumenten die ingezet waren,
• de opbrengsten van de eerste schooltaal en de tweede doeltaal.
• didactische en schoolorganisatorische vaardigheden en attitudes.

Voor de achtjarige pilot heeft een consortium van onderzoekers van ITS, de Universiteit Maastricht, Radboud Universiteit, Expertisecentrum,Voorstudie pilot Primair Tweetalig Onderwijs (GION, Universiteit Utrecht), 2013 Nederlands en de Universiteit Utrecht de handen ineengeslagen en een vijfjarig onderzoekstraject onder de naam FOTO (Flankerend Onderzoek Tweetalig primair Onderwijs) opgezet.

De volgende hoofdvraag en deelvragen zijn hiervoor geformuleerd:

Hoe wordt tpo vormgegeven en wat is het effect op het Engels en het Nederlands?

• Wat zijn de effecten van tpo op de Engelse en Nederlandse taalvaardigheid?
• Welke verschillen zijn er tussen leerlingen die tpo volgen en leerlingen die dat niet doen?
• Zijn er verschillen tussen scholen en specifieke groepen leerlingen?
• Ontwikkelt het Nederlands van tpo‐leerlingen zich op vergelijkbare manier als het

Nederlands van leerlingen zonder dat programma?

• Hoe ontwikkelen zich de verschillende deelvaardigheden van het Engels over de tijd?
• Wat is het effect van tpo op de rekenvaardigheid?
• Hoe geven scholen vorm aan tpo?
• Wat vinden leerlingen, ouders, leerkrachten, schoolleiders en besturen van tpo?

Naast de experimentele groep van de twaalf gestarte scholen met tpo zijn er twee controlegroepen. De eerste bestaat uit scholen die in groep 1 met vvto Engels (60 min. Engels p/w) beginnen, de tweede groep kent geen programma Engels in de onderbouw. De drie groepen zullen elk ongeveer 300 leerlingen van groep 1 omvatten. De verwachting is dat in totaal meer dan 30 scholen aan dit onderzoek meedoen. De eerste testen hebben in februari 2015 plaatsgevonden. Daarmee is tevens de opzet van de studie verklaard. Deze drie groepen worden acht jaar lang gevolgd. Voor het Engels zijn er drie meetmomenten: halverwege groep 1, groep 3, in groep 5. De laatste meting zal worden gedaan in groep 7 of 8. Dit moet nog worden beslist.

Er is een toetsinstrumentarium geselecteerd om de receptieve en productieve vocabulaire en grammatica te meten (o.a. PPVT en TROG), er is voor de hogere jaren een narratieve taak en er wordt voor groep 5 een speciale toets schrijfvaardigheid ontwikkeld. Aanvullend onderzoek richt zich onder meer op de attitude, achtergrondkenmerken van de leerlingen en op de organisatie en inrichting van het programma. Vanzelfsprekend is er ook veel aandacht voor de taalvaardigheid van de leerkracht en het taaldidactisch repertoire.

Acht jaar monitoren en intensieve begeleiding vanuit het ministerie. Een terechte vraag is wat er na die acht jaar gebeurt. Wij gaan ervan uit dat de pilot een succes wordt en dat wij in acht jaar een goed nieuw onderwijsmodel hebben neergezet dat staat als een huis. Wij hopen over vier jaar de eerste officiële lichting tweetalige leerlingen door te zien stromen naar het Voortgezet Onderwijs. Mocht om een of andere reden de pilot afgeblazen worden of niet doorgaan, dan betekent dit niet dat wij stoppen. Wij gaan dan verder als een openbare school waar leerlingen volgens het Nederlands curriculum in het Nederlands les krijgen met nog steeds zoveel mogelijk Engels.

Inmiddels zijn er twee metingen gedaan in groep 1 en groep 3. Hieronder leest u het uitgebreide rapport van de resultaten van de deze metingen van het Flankerend Wetenschappelijk Onderzoek (FOTO). In dit rapport zijn naast de landelijke resultaten ook de resultaten van onze school opgenomen.